Wat hebben poplegende Eddie van Halen, keizer Karel de Grote en cineast Joris Ivens met elkaar gemeen? Niet veel, op het eerste gezicht, maar ze hebben ooit in Nijmegen rondgelopen. In een publiekspoll van De Gelderlander zijn ze verkozen in de Top drie van Nijmegenaren met de meeste wereldfaam. 'Een leuk spelletje', zo noemt hoogleraar publieksgeschiedenis Dolly Verhoeven het. Zij stelt dat Joris Ivens de bekendste is en bovendien is hij in Nijmegen geboren en er door gevormd.
Appels en peren
Op 13 oktober publiceerde De Gelderlander een aantal artikelen over Nijmegenaren met wereldfaam, maar zijn ze ook bekend bij het publiek? Eerst kwamen deskundigen aan het woord, historici met kennis van de Nijmeegse geschiedenis. Keizerin Theophano, in Nijmegen gestorven, en ooit een van de machtigste vrouwen van Europa, staat in het rijtje, evenals zangeres Nina Simone, die in de jaren tachtig twee jaar op een hotelkamer in de stad verbleef om tot rust te komen. De onlangs overleden rocklegende Eddie van Halen kwam als baby vanuit Amsterdam naar de keizerstad en vertrok alweer naar de VS toen hij zeven jaar was. Keizer Karel de Grote is zeker in Nijmegen geweest, maar liefst vier keer met Pasen, maar is dat wel genoeg om iemand tot Nijmegenaar te bestempelen? 'Het is appels met peren vergelijken', zo stelt hoogleraar Dolly Verhoeven van de Radboud Universiteit, maar wel een leuk spelletje'. 'Het is ontzettend arbitrair', reageert Paul van der Heijden', want 'wanneer ben je bijvoorbeeld een Nijmegenaar?' Er zijn er genoeg met een dun of dik lijntje met Nijmegen: Dries van Agt, Frank Boeijen, Titus Brandsma, de gebroeders Van Lymborch, Johan-Gregor van der Schardt (kunstenaar), nobelprijswinnaar Andrei Geim, Petrus Canisius (geestelijke), Robert van Gulik (schrijver, diplomaat, wetenschapper, sinoloog), Robert Noorduyn (vkiegtuigontwerper)....
Dolly Verhoeven vindt Joris Ivens de bekendste Nijmegenaar ooit. Hij is echt beïnvloed door Nijmegen en er opgegroeid. Die staat veel meer in de Nijmeesge traditie.' Maar hetzelfde geldt voor de gebroeders Herman, Paul en Johan van Lymborch en hun oom Johan Maelwael, die ook op ongeveer dezelfde leeftijd hun geboorteplaats verlieten om bij regeringsleiders in het buitenland opdrachten te verwerven en daarmee wereldfaam. Ze keerden eveneens als Ivens terug naar de stad aan de Waal en bleven hun Nijmeegse roots koesteren.
Maar een echt werkbaar criterium om te bepalen wie er wereldfaam in Nijmegen heeft is er niet.
Twee dagen later publiceerde de krant een publiekspoll, waar 662 mensen aan hadden meegedaan. De onlangs overleden gitaarvirtuoos Eddie van Halen stond op een, keizer Karel de Grote op twee en Ivens op drie.... Geen der betrokkenen zal dit ooit bij leven hebben kunnen voorspellen.