Op de nieuwe stadsbrug van Nijmegen, genaamd De Oversteek, houdt een lichtkunstwerk van 48 lantaarns de 48 Amerikaanse soldaten in ere, die hun leven gaven bij de oversteek op 20 september 1944. Filmmaker Martijn Schinkel heeft in opdracht van de gemeente Nijmegen een korte documentaire gemaakt over dit lichtkunstwerk, dat filmisch geïnspireerd is op De brug van Ivens.
Martijn Schinkel, filmstill uit Lights Crossing, 2014. Copyright M. Schinkel
Als bij zonsondergang 48 paren lantaarns één voor één aanflitsen en in een traag marstempo de oversteek maken staan we heel even stil bij dat ene moment. Het moment waarop 48 militairen tijdens een heldhaftige oversteek van de Waal bij Nijmegen op 20 september 1944 om het leven kwamen. Met lichte bootjes, onder de voortdurende beschietingen van de Duitsers, staken zij de rivier over om de Betuwe te bevrijden en mogelijk de brug bij Arnhem. Veteranen lopen nu elke avond in het tempo van de lantaarns de oversteek ter ere van hun heldhaftige daad.
Filmmaker Martijn Schinkel (1971, maakte op uitnodiging van producent DZIGA en in opdracht van de Commissie Beeldende Kunst van de gemeente Nijmegen de film Lights Crossing. De film brengt op poëtische en verstilde wijze het gelijknamige kunstwerk van Atelier Veldwerk op de stadsbrug De Oversteek in beeld. Zowel film als kunstwerk zijn een spel van licht en tijd die in relatie gaan met de brug.
Bij de voorbereidingen met Atelier Veldwerk kwam Martijn Schinkel op het idee om de korte film artistiek een invulling te geven die geïnspireerd is op De brug van Joris Ivens. Het spel van licht en schaduw, richtingen en tegenrichtingen, objecten en de tactiele kwaliteit van materialen, staan centraal. Een aantal filmshots uit Lights Crossing zijn regelrecht citaten uit De brug. Ondanks deze formele werkwijze, of juist dankzij deze aanpak, is het een aangrijpende en spannende korte film geworden. Het anekdotische element met historische beelden ontbreekt, waardoor het publiek zelf de herinnering aan de heldendaad van soldaten invult.
In oktober 1988 had Schinkel op zijn middelbare school Joris Ivens ontmoet, die tgv zijn 80e verjaardag naar zijn geboorteplaats Nijmegen terugkeerde en ook zijn oude school bezocht. Nadat hij zijn jeugdfilm aan de oude meester had laten zien, zie Ivens: ‘Ga zo door’. En ‘Elke nieuwe generatie zit op de schouders van de vorige’. 26 jaar later komt dat uit. Bij de première van Lights Crossing in filmtheater LUX kreeg Schinkel een ovationeel applaus van het publiek.
Zie voor de filmbeelden:
http://www.atelierveldwerk.nl/index.php/de-film-door-martijn-schinkel/
http://www.hetderdebeeld.nl/?page_id=7
Martijn Schinkel, filmstill uit Lights Crossing, 2014. Copyright M. Schinkel
Martijn Schinkel bij de premiere in LUX van Lights Crossing, achter hem wethouder van cultuur, Bert Velthuis, 31 oktober 2014. Foto: Bert Roodbeen..
