Op 13 december organiseert het IndoFILMcafé een Joris Ivensavond i.v.m. de viering van 75 jaar onafhankelijkheid van de republiek Indonesië. Met de vertoning van de documentaire Indonesia Calling van Ivens uit 1946 na een inleiding door André Stufkens. En fragmenten uit Oeroeg (1993) en Soekarno's Blues (1999) van Hans Hylkema, waarbij de regisseur wordt geïnterviewd.
De drie films, een documentaire met re-enactment, een speelffilm en een mix van beide, gaan over de gespannen periode in en vlak na de oorlog, toen Indonesië zich losmaakte van Nederland. Op dit moment wordt een onafhankelijk onderzoek verricht naar die periode in opdracht van de Nederlandse regering.
In het boek 'De brandende kampongs van Generaal Spoor' (2016) levert historicus Remy Limpach een schat aan bewijzen dat er van de kant Nederland er sprake was van oorlogsmisdaden, die afgedekt werden door de militaire leiding. De in het verleden door de overheid gehanteerde termen 'politionele acties'en 'excessen' blijken niet overeenkomen te komen met de feiten: structureel geweld, overigens van beide zijden.
Joris Ivens koos twee maanden na de 'proklamasie' van 17 augustus voor de kant van de nieuwe republiek toen het front van de dekolonisatieoorlog zich had verplaatst naar de Australische havens. Daar lagen zogenaamde 'mercy-ships', oftewel schepen voor humanitaire hulp, klaar om af te reizen naar de jonge republiek. Het waren echter door de Nederlandse autoritewiten geronselde schepen, volgestouwd met munitie, tegen de wens van de Australische regering, die daarvan onwetend was gehouden. De zaak escaleerde toen havenarbeiders een jarenlage staking in gang zetten en matrozen uit allerlei landen met gevaar van ontslag en gevangenschap aan het muiten sloegen, om te voorkomen dat de oorlogsschepn konden uitvaren. 'The Story of the Ships that didn't Sail', is dan ook het plot van de film. Spontaan legden Joris Ivens en zijn partner Marion Michelle de acties vast. Tegen de zin van de veiligheidsdiensten, die meteen al opperden het paspoort van Ivens in te nemene. Ivens verdedigde zich door zich te beroepen op de uitgangspunten van de Atlantic Charter, ondertekend door de gealliieerden en bondgenoten van Nederland. Diplomatiek stond Nederland met zijn poging de koloniale politiek in een vernieuwd jasje voort te zetten helemaal geïsoleerd.
In LUX gelden de coronamaatregelen, zie de website.
Hans Hylkema, Filmstill met Indonesische danser uit Soekarno's Blues (1999) en Indonesische danser, filmstill van Indonesia Calling (1946).
<<
