Plaquette Treasure of European Film Culture voor Ivens' De brug onthuld

Op donderdag 19 september onthulde Said Kasmi, wethouder van cultuur van de gemeente Rotterdam, een plaquette van de eerste Nederlandse Treasure of European Film Culture: bij de Hefbrug als ode aan Ivens' avant-garde film De brug uit 1928. Op initiatief van de European Film Academy is, na eerdere schatten, zoals de trappen in Odessa van Eisensteins Potemkin, of the Trevifontein uit La Dolce Vita, ism het Nederlands Filmfonds gekozen voor de Hefbrug. Sandra den Hamer, directeur van het Filmfonds legde uit dat diverse locaties de revue heb ...

Van der Feer ontmoet Van der Feer

Op 15 augustus brachten Monique van der Feer en Joost van der Feer een bezoek aan het Joris Ivens Archief in Nijmegen om werken van Anneke van der Feer te bekijken. Het is voor het eerst dat er bloedverwanten van kunstenares Anneke van der Feer (1902-1956), een van de grote liefdes van Joris Ivens, langskwamen. Zij zijn de achterkleinkinderen van een oom van Anneke van der Feer en hebben belangstelling voor zowel het familiale als artistieke aspect. Het contact ontstond na de uitgave van het boek, de eerste monografie over Anneke van der Feer, ...

European Film Academy eert Ivens met Hefbrug als Treasure of Film Culture

De European Film Academy (EFA, de Europese tegenhanger van de OSCAR organisatie in de VS) heeft Joris Ivens, De brug (1928) en de hefbrug in Rotterdam opgenomen in de Treasures of European Film Culture. Het is voor het eerst dat een Nederlandse filmmaker en locatie worden opgenomen in een lijst van inmiddels 49 Europese locaties in 24 landen, die van uitzonderlijk belang zijn voor de Europese filmcultuur.Tot die locaties behoren bijvoorbeeld de grote trappen in Odessa uit Eisensteins’ Pantserkruizer Potemkin(1925), de Trevi Fontein ...

Cultuurfonds steunt inventarisatie Ivensarchief

Het Cultuurfonds steunt met 10.000 euro de herinventarisatie van het Joris Ivens Archief. De collectie die de Europese Stichting Joris Ivens sinds 1997 beheert en gedeponeerd is in het Regionaal Archief Nijmegen (RAN), is de afgelopen 27 jaar meer dan verdubbeld in omvang. Die nieuwe aanwinsten en oude collecties worden sinds 2020 door een groep enthousiaste vrijwilligers gecategoriseerd in nieuwe inventarislijsten, nu bij elkaar al 800 pagina's dik. Eerder steunde de gemeente Nijmegen en de provincie Gelderland al het inventarisatieprojec ...

Een nieuwe compositie bij Ivens' De brug

Op 29 februari gaat in het Rotterdams concertgebouw De Doelen een nieuwe compositie bij Ivens' film De brug (1928) in premiere. Componist Hans Koolmees liet zich inspireren door de zwart-wit beelden van de film en de alledaagse geluiden op straat en op het water rondom de huidige Hefbrug

Documentaire 'Indië verloren' toont Nederlandse propaganda en censuur

Nadat Joris Ivens Indonesia Calling (1946) had gemaakt werd hij onmiddelijk beschuldigd van anti-Nederlandse propapaganda. De Veiligheidsdienst stelde ook onmiddelijk voor daarom zijn paspoort in te trekken, niet in 1951, maar al in 1945. In een nieuwe documentaire 'Indië verloren. Hoe een koloniale oorlog te verkopen?' presenteert filmmaker In-Soo Radstake een breed spectrum aan invalshoeken over hoe Nederland die oorlog verkocht, waaronder die van Ben Bot, voormalig minister van buitenlandse zaken. Hij bevestigt dat het de Nederlandse ...

Schenking van Ivensfilms

Onlangs ontving de Ivensstichting zes akten van een werkkopie van de lange documentaire Le 17e parallèle (1968). Laurence Lefèvre overhandigde deze aan André Stufkens in haar huis in Montreuil. Zij heeft deze werkkopie gekregen van haar oudere, in 2022 overleden, zuster Liliane Korb. Op 26-jarige leeftijd verzorgde Liliane Korb de montage van deze film over de vrijheidsstrijd van het Vietnamese volk tegen de Amerikaanse bezetting. Eerder ontving de stichting een kopie van Borinage van het Limburgs Museum. Liliane KorbLiliane Korb (1940) ...

Een schenking en vondsten van werk Anneke van der Feer

Onlangs kreeg de Europese Stichting Joris Ivens een schilderij op koper van Anneke van der Feer geschonken door galeriehouder Joost Bakker. Zij was een van de liefdes van Ivens en haar gehele leven communistisch kunstenares. Een schilderij van haar is in Duitsland geveild voor zevenduizend euro en is waarschijnlijk een portret van de legendarische Piet Laros, commandant van de Nederlandse internationale brigades tijdens de Spaanse Burgeroolrog. Daarnaast zijn wederom 50 tekeningen opgedoken, en dat nadat een jaar geleden 332 tekeningen in schet ...

Schenking portret Joris Ivens van Tjerk Bottema

Onlangs heeft Sietze Bottema, kleinzoon van de oudste broer van schilder, graficus en illustrator Tjerk Bottema (1882-1940), een portret van Joris Ivens in krijt geschonken aan de Ivens Stichting. Het is daarmee het derde portret van Ivens dat de Friese kunstenaar heeft vervaardigd en overgeleverd is. In het Joris Ivens Archief bevindt zich al een portret in olieverf en ook het Katwijks Museum heeft een schilderij van hem dat er nauw mee verwant is.

Acquisitie Anneke van der Feer en Helen van Dongen

Recent heeft de Europese Stichting Joris Ivens nieuwe materialen voor de collectie geschonken gekregen die betrekking hebben op twee vriendinnen van Joris Ivens: Anneke van der Feer (1902-1956) en Helen van Dongen (1909-2006). Ploni Passieux-Van der Stel overhandigde onlangs een set originele houtblokken, waarmee Anneke van der Feer houtsnedes heeft afgedrukt in de periode 1927-1938. O.a. haar zelfportret, Cheng Fai, de assistent van Joris Ivens, en enkele afdrukken uit de Oekraïne en een portret van de oude vrouw (afdruk in collectie Rij ...

Een korte film over 50 jaar solidariteit tussen Nederland en Quang Tri

Expositie Vrouwenpalet met Anneke van der Feer

Vanaf 10 juli tot 20 november is in Museum De Wieger in Deurne en in Museum888 in Drachten de expositie 'Vrouwenpalet. 1900-1950 haar kunst, haar verhaal' te zien, met 100 kunstwerken van vierentwintig vooruitstrevende vrouwelijke kunstenaars . Onder hen Anneke van der Feer met de poster van Ivens'film Philips radio (1931) uit het Joris Ivens Archief. Aan de hand van de werken is te zien hoe vrouwelijke kunstenaars zich toelegden op moderne stromingen, zoals het expressionisme, kubisme, sociaal realisme, nieuwe zakelijkheid en abstract exp ...

Op zoek naar mijn vader in een Ivensfilm

Onlangs reisde een inwoner van Montpellier 1200 kilometer naar het Joris Ivens Archief in Nijmegen om zijn biologische vader te zoeken. Er zijn vele redenen waarom mensen de collectie consulteren, maar dit is wel een heel bijzondere aanleding en een zeer persoonlijke. Hij wilde zijn vader zien, die hij nooit heeft ontmoet of gekend, in een film van Joris Ivens uit 1951: De Vrede zal overwinnen.

Chinese televisieserie over Ivens & China

Na jaren van voorbereiding hebben Zhang Tongdao (professor filmkunde universiteit Beijing) en de nederlandse documentaire filmmaker René Seegers hun vierdelige serie over Joris Ivens afgerond. De serie, die inmiddels is uitgezonden op de Chinese staatstelevisie CCTV-9, stelt in elke aflevering van 50 minuten een andere film van Ivens in China centraal: 1- De 400 Miljoen (1938); 2- De Voorlente (1958); 3- Hoe Yukong de bergen verzette (1976) en 4- Het verhaal van de wind (1988). De filmploeg reisde naar de toenmalige filmlocaties in China, ...

Picasso, Ivens en de beeldvorming in een verdeeld Duitsland

Joris Ivens ontmoette Pablo Picasso in 1951 in Vallauris, samen met de Franse dichter Jacques Prévert. Vier jaar later tekent Picasso de voorkant van een boek bij Ivens’ lange documentaire The Song of the Rivers (1954). Hoe werd Pablo Picasso’s werk in de naoorlogse jaren ontvangen in een verdeeld Duitsland? Een fascinerende en fraai vormgegeven expositie in het Ludwig Museum in Keulen presenteert een antwoord. Delen van Ivens’ film worden permanent vertoond, evenals documenten, foto’s en Picasso’s schetsen. Picasso werkte op 20 sept ...

‘De film Regen, uit 1929, geeft niet alleen een mooi tijdsbeeld, het is ook pionierswerk vol filmische vindingrijkheid. Zo belangrijk dat hij is opgenomen in de canon van de zestien belangrijkste Nederlandse films ooit gemaakt. Sinds ik de film voor het eerst zag, dertig jaar geleden als filmacademiestudent, wil ik een remake maken van Regen’, zegt filmmaker Chris Teerink. ‘Als eerbetoon en om de filmgeschiedenis levend te houden door ermee aan de slag te gaan.' De film gaat in oktober in premiere.

De remake van Regen (Joris Ivens, Mannus Franken) is één van de twee geselecteerde projecten voor MADE IN AMSTERDAM van het Amsterdams Fonds voor de kunst. De jury vond het project een mooie heldere vraag hebben, was onder de indruk van de artistieke kwaliteit en vond de analoge aanpak aantrekkelijk. Voorwaarde was wel dat de helft van de kosten middels crowdfunding zou worden verkregen, via het platform CineCrowd. Dat is gelukt.
‘Mijn versie van REGEN is een dialoog met het filmverleden. Maar het is ook een herontdekking van de stad en de schoonheid ervan, die door toedoen van drukte en toerisme dikwijls verloren gaat. Als het regent, zo ontdek ik nu, is Amsterdam juist mooi. Ik maak de film met foto's, zwart/wit zoals de beelden van Ivens. Ik zet de tijd stil, maar in de montage komen de beelden weer tot leven. Ik kies voor deze ongebruikelijke vorm om de toeschouwer zo extra goed te laten kijken. Regen is alledaags, we letten er niet of nauwelijks op. Maar regen is ook mooi en sfeervol. En dat wil ik laten zien. De analoge zwart/wit foto's maak en ontwikkel ik zelf. Handwerk, maar zo houd ik het proces onder controle en krijg ik de visuele stijl die ik wil. In praktijk komt het er op neer dat ik gedurende een aantal maanden wanneer het regent met een fotocamera de stad in ga. Niet alleen in het centrum, maar ook naar de buitenwijken, want ook in Osdorp en Amsterdam-Noord regent het.’

De film zal permanent vertoond worden op de expositie Modern Perspectives over fotografie in Amsterdam tijdens het interbellum (1920-1940), dat het Amsterdams Stadsarchief organiseert van 18 oktober 2019 tot 16 februari 2020. EYE vertoond tegelijkertijd films uit deze periode. De film wordt ook in Nijmegen vertoond.

Gert Verbeek schrijft op zijn website over dit project:

Je zult het waarschijnlijk niet willen toegeven wanneer je tijdens een regenbui door de hoofdstad fietst, maar in de regen is Amsterdam op zijn mooist. Dat zal ook Joris Ivens’ gedachte geweest zijn toen hij in 1929 de korte film Regen vastlegde. Regen werd in 2007 opgenomen in de canon van de zestien belangrijkste Nederlandse films ooit gemaakt. Dit jaar kreeg filmmaker Chris Teerink van het Amsterdams Fonds voor de Kunst groen licht om zijn droomproject te realiseren: een remake van Regen.
In het lijvige en veelgeprezen The New Biographical Dictionary Of Film zijn slechts drie Nederlandse filmmakers terug te vinden. Filmjournalist David Thomson beperkt zich in zijn naslagwerk tot Jan de Bont, Paul Verhoeven en Joris Ivens. Documentairemaker Ivens (1898-1989) is van de drie relatief het minst bekend. De vermelding in het boek zegt iets over de internationale waardering voor zijn werk. Voordat Joris Ivens een controversiële politieke filmmaker werd, en regelmatig in botsing kwam met de Nederlandse overheid, was hij een van de belangrijke spelers binnen de internationale filmavant-garde. Hij maakte in de zwijgende filmperiode net als generatiegenoten Walter Ruttmann (Berlin – Die Sinfonie Der Großstadt, 1927), Alberto Cavalcanti (Rien Que Les Heures, 1925) en Dziga Vertov (Man With A Movie Camera, 1929) zogenaamde stadssymfonieën. Zijn bekendste is de korte film Regen (1929), een samenwerking met Mannus Franken (1899-1953).
Een stadssymfonie legt het dagelijkse leven in de grote stad vast alsof een moderne schilder achter de camera heeft plaatsgenomen. De stad is het hoofdpersonage en in het geval van Regen is dat Amsterdam. De bedrijvigheid op straat wordt aan het begin van de film nog door de zon beschenen. Vanaf de kade zien we een stoomschip de haven verlaten. Volgeladen vrachtschepen varen onder bruggen door. Langs de kant van de gracht duwt een schillenboer zijn kar voor zich uit. Al snel trekt de wind aan en stapelen donkere wolken zich op boven de gevels. Een man staakt even zijn wandeling en voelt de eerste regendruppels op zijn hand. Hij loopt snel door in een poging droog op de plaats van bestemming te komen.
Als de regen valt, verandert de film in een bewegend abstract schilderij. Regendruppels vormen groeiende cirkels in het grachtenwater. Het oppervlak van de straatkeien lijkt tot leven te komen. Glinsterende wegen weerspiegelen voorbijrijdend verkeer. Beregende tramramen maken de stad tot een impressionistische schets. De camera kijkt naar de beneden gelegen straat en abstraheert lopende mensen tot zwevende zwarte paraplu’s. Iedereen probeert een veilig heenkomen te zoeken. De trams zitten extra vol.
Regen is meer een filmisch muziekstuk dan een journalistiek stadsportret. In tegenstelling tot bijvoorbeeld de Amsterdamse films van Ed van der Elsken, zoals Een Fotograaf Filmt Amsterdam (1983), staat Ivens niet lang stil bij gezichten van passanten. Het is vaak lastig te bepalen waar de camera zich in de stad bevindt. Alleen de Munttoren en de spoorbrug naast het Centraal Station zijn goed herkenbaar. Vele andere gebouwen zijn sinds 1929 tegen de vlakte gegaan.
Chris Teerink wilde al heel lang een remake maken van Regen. Hij maakte eerder films over beeldende kunst (Sol LeWitt, 2012), muziek (Romania, 2011) en experimentele film (In The Shadow Of The Light uit 2007 over Jonas Mekas) en lijkt me gezien zijn achtergrond zeer geschikt om Regen met succes te verplaatsen naar de tegenwoordige tijd. Hij gebruikt daarbij geen hedendaagse digitale technologie, maar zal de film monteren aan de hand van analoge zwart-witfoto’s die hij maakt tijdens regenbuien in het stadscentrum en de buitenwijken.
Deze zomer deed het Amsterdams Fonds voor de Kunst een oproep een plan in te sturen voor een korte film in het kader van Made In Amsterdam. Het filmidee van Teerink werd een van de twee geselecteerde projecten met als voorwaarde dat een deel van de financiering door middel van crowdfunding wordt binnengehaald.