Cornelis Nooteboom bij zijn afscheid in 2007 van de Theaterschool (foto: Jean van Lingen)
Volkomen onverwacht is op zaterdag 1 juni Jan Cornelis Nooteboom (01-08-1942) overleden in zijn geboorte- en woonplaats Nijmegen. Sinds vorig jaar was hij toegetreden tot het bestuur van de Europese Stichting Joris Ivens.
Hij was de jongste zoon uit het huwelijk van Thea Ivens (Joris Ivens’ oudste zus) en schrijver, journalist en dichter Uri Nooteboom.
Beeld van hedendaags Valparaiso
Ivens’ poëtische documentaire over de havenstad Valparaiso in Chili viert komende maand haar 50e verjaardag. Dat wordt gevierd met een vertoning van twee films van Joris Ivens in Valparaiso zelf en een film van Chris Marker.
Eva Olthof, kunstenares uit Rotterdam, is drie maanden Artist in residence in Valparaiso en werkt aan een kunstproject, gebaseerd op Ivens en Marker.
Valparaiso is in 2001 geplaatst op UNESCO Werelderfgoedlijst.
De zaal van de 20e eeuw (1900-1940) met vooraan het vliegtuig en op de muur ivens` Philips Radio
Op 13 april opent het Rijksmuseum, na een nu al wereldwijd veelgeprezen herinrichting, haar deuren. In de nieuwe zaal van de 20e eeuw wordt permanent Philips Radio (1931) van Joris Ivens gedraaid, als icoon van modernisme. Naast twee schilderijen van Piet Mondriaan, enkele stoelen van Gerrit Rietveld, foto’s van Man Ray en een heus vliegtuig van Frits Koolhoven, laten de beelden uit deze eerste geluidsfilm van Nederland zien hoe Nederland veranderde in een moderne geïndustrialiseerde maatschappij.
Filmstill uit Ataluku van Dieudo Hamadi, 2013
Hoe wordt je documentaire filmmaker in een land zonder film? Afgelopen zaterdag kreeg de jonge Congolese filmmaker Dieudo Hamadi de Joris Ivens Prijs uitgereikt voor zijn documentaire Atalaku (2013). De Joris Ivens Prijs wordt jaarlijks door het documentaire festival ‘Cinéma du réel’ in Centre Pompidou uitgeloofd voor de eerste of tweede film van een filmmaker. Hamadi kreeg in Kinshasa, een stad met negen miljoen inwoners zonder film en weinig DVD’s, de beschikking over een DV-camera, waarmee hij de verkiezingscampagne van 2011 vastlegde. Het was pas de tweede democratische verkiezing in Congo. Hij volgde speciaal de ‘atalaku’s’, arme bewoners die stemmen werven door teksten om te roepen voor de hoogste bieder onder de presidentskandidaten, waarvan ze vaak de namen niet eens kennen. Hamadi zit met zijn camera dicht bovenop de campagne van één van hen.
Lees meer: `Atalaku` van Dieudo Hamadi wint Prix Joris Ivens
Op 17 maart toont het Oostenrijks Filmmuseum een filmprogramma over reclamefilms van avant-gardekunstenaars als Hans Richter, Joris Ivens en Johann Lurf.
Veel avant-garde kunstenaars werkten tegelijkertijd voor niet-commerciële opdrachtgevers, zoals vakbonden en ideële clubs, als voor commerciële opdrachtgevers. Sterker nog, de vele vernieuwingen van de avant-garde in zowel vormgeving als distributie zijn tot stand gekomen in opdracht van bedrijven. Philips-Radio (1931) is daar een goed voorbeeld van: het is de eerste geluidsfilm van Nederland en zowel in narratief als vormgeving avant-gardistisch. Voor reclamedoeleinden bleek het nauwelijks geschikt. Dat geldt voor alle bedrijfsfilms van Ivens: hij wist voor zichzelf zoveel vrijheid te creëren, dat de films eerder experimenteel en persoonlijk zijn, dan geschikt voor reclamedoeleinden. Zie voor programma:http://www.filmmuseum.at/jart/prj3/filmmuseum/main.jart?rel=en&reserve-mode=active&content-id=1219068743267&seldate=2013-03-17&curdate=2013-03-17
Voor de Joris Ivens Award, de internationale filmcompetitie voor de eerste of tweede film van een filmmaker, die jaarlijks wordt uitgereikt op het Parijse documentaire festival ‘Cinéma du réel’, zijn de volgende films en filmmakers geselecteerd:
31st Haul by Denis Klebleev (Rusland)
Atalaku by Hamadi Dieudo (Frankrijk, Democratische Republiek van Congo)
Fiebres by Adrien Lecouturier (Frankrijk)
Mirror of the Bride by Yuki Kawamura (Japan, Frankrijk)
Rain by Gerard-Jan Claes, Olivia Rochette (Belgische, Frankrijk)
Tchoupitoulas by Bill & Turner Ross (VS)
Terra de Ninguém (No Man’s Land) by Salomé Lamas (Portugal)
La Tierra Quieta (Still Land) by Ruben Margallo (Spanje)
Het 35e Festival ‘Cinéma du réel’ in Centre Pompidou loopt van 21 tot en met 31 maart 2013. De winnaars worden op zaterdag 30 maart bekend gemaakt. Maria Bonsanti, voorheen co-directeur van het Festival dei Popoli in Florence is Javier Packer-Comyn opgevolgd als artistiek directeur van ‘Cinéma du réel’. De Joris Ivens Award wordt gesteund door Marceline Loridan-Ivens, de Europese Stichting Joris Ivens en de Vrienden van Cinéma du réel.
De Nieuwe Kerk in Amsterdam presenteert in de winter van 2012/2013 een tentoonstelling over de artistieke tradities van indianen van het Noord-Amerikaanse continent.
Lees meer: De Wigwam op tentoonstelling `Indianen. Kunst en cultuur tussen mythe en realiteit`
De openingsdag van MAV2012 staat in het teken van Joris Ivens. Experts spreken daar over zijn film L’Italia non è un paese povero (1959).
Op 15, 16 en 17 november zal de conferentie MAV “materiali di antropologia visiva” (materiaal rondom visuele antropologie) plaatsvinden. De organisatie hiervan ligt in handen van de Universiteit van Rome `Sapienza` en het Nationaal Museum van Volkskunst en Tradities. Onder de talrijke geleerden enfilmmakers worden onder andere Daniele Vicari, Paolo Taviani, Virgilio Tosi,Stefano Missio en een aantal oude vertegenwoordigers van de Eni (Ente Nazionale Idrocarburi) , de opdrachtgever voor de film destijds, verwacht.
De driedelige televisiedocumentaire over de winning van gas en olie in Italië, ‘L’Italia non è un paese povero’ staat nog altijd in de volle belangstelling in Italië.
